سود و زیان زندگی در سروده‌های حافظ

سید حسن مرتضوی کیاسری*
اگر چه این روزها همه رسانه‌ها رنگ حافظ به خود گرفته‌اند، اما شاید برای بخش بورس یک روزنامه اقتصادی، این رنگ و بو با نشان پرسش همراه باشد؛ هر چند برای همه روشن است، گستردگی زبان و اندیشه حافظ به اندازه‌ای است که برای هیچ کس یا گروه، گفتنی کم ندارد. در کلاف روزمرگی، دیرگاهی بود که سراغ دیوان پر رازش نرفته بودم. هنگام نزدیک شدن به آن، ترسی آشنا مرا در خود گرفت.

شاید یادگار گذشته‌های دوری است که خواندن نمی‌دانستیم و مینیاتورهای میان دیوان، ما را دزدانه به سوی آن می‌کشید؛ اما از روی جایگاه ارزشمندی که برای پدرداشت، از دست زدن به آن بازداشته می‌شدیم. شاید هم می‌ترسیدم برای آنان که با«سود و زیان» و «بدهکار و بستانکار» سر و کار دارند، چیزی نیابم که این پاره از سروده‌های حافظ به یادم آمد: «به ناامیدی از این در مرو، بزن فالی» از دم مسیحایی او یاری جستم و دیوان را برداشتم. پاره سوم از غزلی که حافظ برایم گشود این بود: «عاشقان زمره ارباب امانت باشند»... آغاز خوبی بود.
از ژرفای دل برای حسابداران و حسابرسان که خوانندگان ویژه این بخش هستند، آرزو کردم در میان چشمداشت‌های فلان و بهمان و کج‌دار و مریزهای فراوان، در نگهداری امانت بزرگی که به دستشان است، سربلند و پیروز باشند ... بله، همان گونه که سعدی جهان دیده، می‌کوشد با نگاه جامعه شناسانه، ویژگی‌های یک ابر شهر را بازگو کند، گویا حافظ گوشه نشین، با نگاه روشنفکرانه در پی یک ابر انسان است و می‌خواهد تکلیف انسان را با خودش آشکار کند.
«سود و زیان زندگی» از آموزه‌های کلیدی در سروده‌های حافظ است که بارها در دیوانش به آن پرداخته شده است: «سود و زیان و مایه خواهد شدن ز دست / از بهر این معامله، غمگین مباش و شاد» و در جای دیگر: «نقد بازار جهان بنگر و آزار جهان / گر شما را نه بس این سود و زیان، ما را بس»هم چنین: «حاصل کارگه کون و مکان این همه نیست/ باده پیش آر که اسباب جهان این همه نیست/... / نام حافظ رقم نیک پذیرفت ولی/ پیش رندان، رقم سود و زیان این همه نیست.» یا: «در این بازار اگر سودی ست با درویش خرسند است/ خدایا منعمم گردان به درویشی و خرسندی»... رضایت هم از دیگر مفاهیم کلیدی دیوان است که برخی، برداشت‌هایی جبر انگارانه از آن دارند؛ اما حافظ به این برداشت‌ها تاخته و می‌گوید: «چرخ بر هم زنم ار غیر مرادم گردد/ من نه آنم که زبونی کشم از چرخ فلک» حافظ گوشه‌نشین گویا جام جهان نما در دست، راه خرسندی را می‌نمایاند: «چو قسمت ازلی بی‌حضور ما کردند/ گر اندکی نه به وفق رضاست، خرده مگیر» و «آن چه او ریخت به پیمانه ما، نوشیدیم/ اگر از خمر بهشت است و گر از باده مست»... آن چه از دریای اندیشه حافظ چشیدیم، هم به قدر تشنگی هم نبوده است، اما آسمان فرهنگ ما پر است از ستاره‌هایی که در شب کویر، راه را نشان می‌دهند. از فردوسی، مولانا، سعدی و حافظ گرفته تا نیمای بزرگ، که آرش وار مرزهای سرایش پارسی را گسترش داده است؛ همه و همه گنجینه‌هایی پر ارج به یادگار گذاشته‌اند که بی‌گمان در کلاف بدهکار و بستانکار و روزمرگی‌های سود و زیان، به داد ما خواهند رسید. «ای دوست، به پرسیدن حافظ قدمی نه/ زان پیش که گویند که از دار فنا رفت»
* کارشناس رسمی دادگستری

سوالی از جامعه حسابداران رسمی ایران (1)

گارو هوانسیان‌فر *
بنده یک عضو ساده جامعه حسابداران رسمی ایران هستم که سالانه حق عضویت ثابت و حق عضویت متغیر یک درصد درآمد موسسه حسابرسی خود (نه سود خالص موسسه) را به جامعه حسابداران رسمی ایران می‌پردازم.

بنابراین، برای هر ریالی که پرداخت می‌کنم، حق دارم که بدانم این یک ریال به چه صورتی توسط جامعه حسابداران رسمی ایران خرج و برای چه منظوری هزینه می‌شود.
به تازگی در سایت جامعه حسابداران رسمی ایران نام موسسات حسابرسی با قید مجموع درآمد آنها در سال 1388 درج شده بود. نظر شخصی من این است که این عمل، یک عمل غیر‌حرفه‌ای و احتمالا (نه یقینا) برنامه‌ریزی شده بود. حالا برای چه منظور و هدفی، خود این اشخاصی که در کل مسوول این عمل کاملا غیر‌حرفه‌ای (البته از نظر شخص بنده) بوده‌اند، پاسخ دهند. به نظر من انتشار چنین لیستی به احتمال بسیار زیاد، برای کوبیدن موسسات حسابرسی کوچک و نیمه متوسط و بالا بردن وجهه موسسات حسابرسی «به اصطلاح» بزرگ بوده است. این لیست تنها به ضرر موسساتی بوده که در رده‌های پایین قرار داشته اند. از جامعه حسابداران رسمی ایران درخواست دارم که در وهله اول هدف خود از انتشار این لیست را در سایت جامعه، بیان کند و اگر می‌تواند، دلایل حرفه‌ای برای این عمل بیاورد. البته در پاسخ خود به این سوال به این امر کاملا توجه داشته باشد که مخاطبان جامعه چه کسانی هستند و از نظر ضریب هوشی در چه رده‌ای قرار دارند. فکر کنم سوال دشواری را از جامعه حسابداران رسمی ایران که حداقل تا حالا بر این عقیده بودم متعلق به تک تک اعضای آن جامعه است و هر عضوی، سهام مساوی از کلیه دارایی‌های خالص جامعه را دارد، نکرده‌ام. لطفا در پاسخ خود به این سوال اول من (سوالات بعدی در مقاله‌های بعدی یا وب سایت مطرح خواهم کرد) عذری نیاورید که بدتر از گناه باشد.
راستی چرا این لیست در سایت جامعه درج شده؟ چه نفع حرفه‌ای برای چه اعضا و گروهی داشته است؟ برای اینجانب که نداشته و برای آنهایی که داشته، کمی جرات به خود بدهند و پاسخ خود را اعلام کنند. فقط نیاز به کمی جرات است.
از جامعه حسابداران رسمی ایران با احترام درخواست دارم که پاسخ خود را در روزنامه دنیای اقتصاد بیان کنند؛ زیرا تنها روزنامه‌ای است که اینجانب و بیشتر حسابرسان و حسابداران و مدیران و حتی اشخاصی که خارج از حرفه حسابداری یا حسابرسی هستند، آن‌را مطالعه می‌کنند. لازم به یادآوری است که پاسخ شخصی هیچ دردی را دوا نمی‌کند. فکر کنم که پاسخ عمومی شما در روزنامه، اذهان بسیاری از اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران را که به انتشار این لیست اعتراض بسیار شدید دارند، روشن خواهد کرد. آیا با بنده هم عقیده نیستید؟ اگر نیستید، چرا؟ لطفا دلایل خود را به صورت حسابرس پسند بفرمایید.
قبلا از هر گونه پاسخی که در این مورد خواهید داد، تشکر می‌کنم. در ضمن، فرصتی شد که به اعضای جدید محترم شورای‌عالی جامعه حسابداران رسمی ایران تبریک عرض کنم و امیدوار باشیم که در آینده شاهد مواردی مثل موردی که موضوع این مقاله است و به هر علت و دلیلی (چه شخصی یا غیر‌شخصی) که انتشار یافته! نباشیم. ان‌شاءا....
* حسابدار رسمی – عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان

سوالی از جامعه حسابداران رسمی ایران (1)

گارو هوانسیان‌فر *
بنده یک عضو ساده جامعه حسابداران رسمی ایران هستم که سالانه حق عضویت ثابت و حق عضویت متغیر یک درصد درآمد موسسه حسابرسی خود (نه سود خالص موسسه) را به جامعه حسابداران رسمی ایران می‌پردازم.

بنابراین، برای هر ریالی که پرداخت می‌کنم، حق دارم که بدانم این یک ریال به چه صورتی توسط جامعه حسابداران رسمی ایران خرج و برای چه منظوری هزینه می‌شود.
به تازگی در سایت جامعه حسابداران رسمی ایران نام موسسات حسابرسی با قید مجموع درآمد آنها در سال 1388 درج شده بود. نظر شخصی من این است که این عمل، یک عمل غیر‌حرفه‌ای و احتمالا (نه یقینا) برنامه‌ریزی شده بود. حالا برای چه منظور و هدفی، خود این اشخاصی که در کل مسوول این عمل کاملا غیر‌حرفه‌ای (البته از نظر شخص بنده) بوده‌اند، پاسخ دهند. به نظر من انتشار چنین لیستی به احتمال بسیار زیاد، برای کوبیدن موسسات حسابرسی کوچک و نیمه متوسط و بالا بردن وجهه موسسات حسابرسی «به اصطلاح» بزرگ بوده است. این لیست تنها به ضرر موسساتی بوده که در رده‌های پایین قرار داشته اند. از جامعه حسابداران رسمی ایران درخواست دارم که در وهله اول هدف خود از انتشار این لیست را در سایت جامعه، بیان کند و اگر می‌تواند، دلایل حرفه‌ای برای این عمل بیاورد. البته در پاسخ خود به این سوال به این امر کاملا توجه داشته باشد که مخاطبان جامعه چه کسانی هستند و از نظر ضریب هوشی در چه رده‌ای قرار دارند. فکر کنم سوال دشواری را از جامعه حسابداران رسمی ایران که حداقل تا حالا بر این عقیده بودم متعلق به تک تک اعضای آن جامعه است و هر عضوی، سهام مساوی از کلیه دارایی‌های خالص جامعه را دارد، نکرده‌ام. لطفا در پاسخ خود به این سوال اول من (سوالات بعدی در مقاله‌های بعدی یا وب سایت مطرح خواهم کرد) عذری نیاورید که بدتر از گناه باشد.
راستی چرا این لیست در سایت جامعه درج شده؟ چه نفع حرفه‌ای برای چه اعضا و گروهی داشته است؟ برای اینجانب که نداشته و برای آنهایی که داشته، کمی جرات به خود بدهند و پاسخ خود را اعلام کنند. فقط نیاز به کمی جرات است.
از جامعه حسابداران رسمی ایران با احترام درخواست دارم که پاسخ خود را در روزنامه دنیای اقتصاد بیان کنند؛ زیرا تنها روزنامه‌ای است که اینجانب و بیشتر حسابرسان و حسابداران و مدیران و حتی اشخاصی که خارج از حرفه حسابداری یا حسابرسی هستند، آن‌را مطالعه می‌کنند. لازم به یادآوری است که پاسخ شخصی هیچ دردی را دوا نمی‌کند. فکر کنم که پاسخ عمومی شما در روزنامه، اذهان بسیاری از اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران را که به انتشار این لیست اعتراض بسیار شدید دارند، روشن خواهد کرد. آیا با بنده هم عقیده نیستید؟ اگر نیستید، چرا؟ لطفا دلایل خود را به صورت حسابرس پسند بفرمایید.
قبلا از هر گونه پاسخی که در این مورد خواهید داد، تشکر می‌کنم. در ضمن، فرصتی شد که به اعضای جدید محترم شورای‌عالی جامعه حسابداران رسمی ایران تبریک عرض کنم و امیدوار باشیم که در آینده شاهد مواردی مثل موردی که موضوع این مقاله است و به هر علت و دلیلی (چه شخصی یا غیر‌شخصی) که انتشار یافته! نباشیم. ان‌شاءا....
* حسابدار رسمی – عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان